Polska Fundacja Narodowa złamała swój statut

Polska Fundacja Narodowa działała niezgodnie ze swoim statutem, finansując kampanię “Sprawiedliwe sądy” – orzekł warszawski Sąd Rejonowy. Jednocześnie zdaniem sądu fundacja nie naruszyła przepisów prawa. Orzeczenie sądu zostało wydane na wniosek ówczesnej prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz, która domagała się analizy działalności PFN. W uzasadnieniu Sądu Rejonowego czytamy, że “podejmowane w trakcie tej kampanii działania nie tylko nie promują i nie chronią wizerunku Rzeczypospolitej Polskiej, ale wręcz przeciwnie wizerunek ten znacznie osłabiają”. Według sądu, kampania kreowała “wyłącznie negatywny, oparty na jednostkowych przypadkach, obraz władzy sądowniczej”.
Art. 12. O zgodności działania fundacji z przepisami prawa i statutem oraz z celem, w jakim fundacja została ustanowiona, orzeka sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek właściwego ministra lub starosty.
Art. 14. 1. Jeżeli działanie zarządu fundacji w istotny sposób narusza przepisy prawa lub postanowienia jej statutu albo jest niezgodne z jej celem, organ, o którym mowa w art. 13, może wyznaczyć odpowiedni termin do usunięcia tych uchybień w działalności zarządu albo może żądać dokonania w wyznaczonym terminie zmiany zarządu fundacji.
2. Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w ust. 1, albo w razie dalszego uporczywego działania zarządu fundacji w sposób niezgodny z prawem, statutem lub celem fundacji, organ, o którym mowa w art. 13, może wystąpić do sądu o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego.
Ustawa o fundacjach
W tej konkretnej sprawie wniosek do sądu złożyła Hanna Gronkiewicz-Waltz, która jako prezydent Warszawy nadzoruje fundacje zarejestrowane w Warszawie. Sąd co prawda potwierdził złamanie przez PFN własnego statutu, ale nie stwierdził złamania prawa. I wcale musiał być tak łaskawy w przypadku złamania “tylko” statutu fundacji. Ustawa o fundacjach daje bowiem sądowi dość duże możliwości ukarania fundacji za łamanie własnego statutu. Na podstawie tych przepisów minister spraw wewnętrznych wniósł swego czasu do sądu wniosek o zawieszenie zarządu Fundacji Otwarty Dialog, a potem Fundacji Wolni Obywatele RP. W obu przypadkach sąd odmówił uwzględnienia wniosków ministra – wolność zrzeszania się i wolność wypowiedzi jest w odniesieniu do organizacji pozarządowych dość mocno chroniona przez sądy. Także w przypadku Polskiej Fundacji Narodowej sąd jak widać uznał, że samo naruszenie własnego statutu nie jest wystarczająco poważną przewiną, aby fundację ukarać z taką surowością, jaką przewiduje ustawa. Warto jednak pamiętać, że nawet prywatna fundacja może odpowiadać za naruszenie postanowień własnego statutu, nawet jeśli nie wiąże się to z łamaniem przez nią powszechnie obowiązującego prawa. Nie warto sprawdzać na sobie czy liberalne podejście sądów do fundacji jest powszechne.